Long COVID กินอะไรดี คำถามยอดนิยมหน้าร้านในช่วงนี้ เนื่องจากมีคนเป็นโควิดมากขึ้น และมีคนที่หายจากโควิดมากขึ้นเช่นกัน เภสัชมาเล่าค่ะ เรื่องนี้อาจจะใช้เวลา สัก2 โพสต์ เพราะหลายๆคนยังไม่รู้เลยว่า Long COVIDคืออะไร
ก่อนอื่นโพสต์นี้มาทำความรู้จักกับLong COVID กันก่อน
Long COVID ลองโควิด คืออะไร ลองโควิด คือภาวะที่ผู้ป่วยหายจากการติดเชื้อแล้ว แต่ยังคงมีบางอาการหลงเหลืออยู่ โดยพบว่า 58%มีอาการอ่อนเพลีย เหนื่อยล้า อาการทางด้านประสาทหรือสมอง หายใจติดขัด ผมร่วง ปวดข้อ เป็นต้น (อ่านรายละเอียดเพิ่มเติมเรื่องภาวะLong COVID ที่ รามาชาแนล ดูอ้างอิงด้านล่าง)
- งานวิจัยในประเทศอังกฤษ ได้ทำการศึกษาในเด็ก3065 คน พบว่า เด็กในช่วงอายุ 11-17 ปี มี14%ที่ยังคงมีอาการหลังจากหายนาน 15 อาทิตย์ หรือเกือบๆ 4 เดือน - อีกงานวิจัยในอังกฤษพบว่าในเด็ก 2-11 ปี และ 12-16 ปี จะยังคงมีอาการของโควิดบางอาการ นานถึง 5 อาทิตย์หลังการติดเชื้อ - ขณะที่การศึกษาในประเทศสหรัฐอเมริกา พบว่า ผู้ป่วยอายุ 16-30 ปี มีมากกว่า 50 %ที่ยังคงมีอาการนาน 6 เดือน
สาเหตุ ปัจจจุบันสันนิษฐานว่า Long COVID เกิดจากยีนส์ในระดับDNA ดังนั้น บางคนจึงมีอาการลองโควิด และบางคนไม่มีอาการ มีรายงานว่า 1 ใน 3 ของผู้ที่หายจากโควิด ยังมีอาการ นาน 2-4 เดือน และบางอาการจะยังคงอยู่ยาวนานกว่านั้น นอกจากเรื่องระดับยีนส์และจีโนมแล้ว ยังมีปัจจัยอื่นๆเช่น ผู้หญิงเป็นมากกว่าผู้ชาย อายุที่เพิ่มขึ้น โดยเฉพาะ 40 ปีขึ้นไปจะเจอลองโควิดมากกว่า และอาการลองโควิดจะเพิ่มขึ้น 3.5%ทุกๆสิบปี โรคอ้วน การสูบบุหรี่ ภาวะโรคอื่นๆก่อนติดเชื้อเช่นสภาพจิตใจ หอบหืด เป็นต้น
ลองโควิดเกิดได้อย่างไร ปัจจุบันยังไม่ทราบแน่ชัด แต่มีการสันนิษฐานว่า - เกิดจากกระบวนการอักเสบที่ไปรบกวนระบบภูมิคุ้มกันของร่างกาย เนื่องจากยังคงมีแหล่งรังโรค(Viral reservoirs) อยู่ในบางตำแหน่งของร่างกาย เช่น สมอง ปอด ทางเดินอาหาร ระบบภูมิคุ้มกันจึงถูกกระตุ้นตลอดเวลา เกิดเป็นกระบวนการอักเสบที่ต่อเนื่อง แม้ว่าจะตรวจไม่พบเชื้อแล้วก็ตาม ไวรัสอื่นๆที่มีผลคล้ายๆกันเช่น Ebola และ Zika ก็เกิดภาวะอ่อนเพลียต่อหลังจากหายป่วยเช่นกัน - เกิดจาก Molecular mimicry (อันนี้เภสัชไมสามารถแปลสรุปเป็นคำได้อ่า มันน่าจะแปลว่ากระบวนการเลียนแบบในระดับโมเลกุล ) จึงทำให้เกิดกระบวนการautoimmunity เช่นสารinterleukin7 ในร่างกาย รูปร่างคล้ายกับเชื้อvirus ของโควิด เซลล์ภูมิคุ้มกันจึงทำงานให้เกิดกระบวนการอักเสบอีก
สรุปง่ายๆ ว่าอาการ Long COVID เกิดจากระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายที่ทำให้เกิดกระบวนการอักเสบอย่างต่อเนื่อง
ดังนั้นอาหารทีผู้ป่วยกินต้องไม่ไปกระตุ้นกระบวนการอักเสบเพิ่มขึ้น
มีงานวิจัยที่พบว่า #อาหารที่เป็นผักและผลไม้จะช่วยลดกระบวนการอักเสบดังกล่าว......เอาเป็นว่ามีข้อมูลว่าทานอาหารที่เน้น ผัก ผลไม้ งดอาหารแปรรูปจะช่วยดการเกิดภาวะLong COVID ได้
โพสต์ถัดไปจะเข้าเรื่องอาหารและวิตามินในผู้ป่วยLong COVID นะคะ โปรดติดตามน้าาา
สนใจอ่านเพิ่มเติมไปตามLink ด้านล่างได้เลยค่ะ 1. อาการลองโควิดจากรามาชาแนล https://www.rama.mahidol.ac.th/.../%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0.../ ) 2. ข้อมูลจากNutritional Therapy Strategies for Long-COVID – how to help the long haulers! https://bant.org.uk/.../nutritional-therapeutic.../ 3. Alford, J. (2021) Over 2 million adults in England may have had long COVID – Imperial REACT. Accessed 24 July 2021. Available: https://www.imperial.ac.uk/.../over-million-adults.../ 4. Galeotti, C., Bayry, J. (2020) Autoimmune and inflammatory diseases following COVID-19. Nat Rev Rheumatol 16, 413–414.