ตรวจ Omicron วิธีไหนดี
- ร้านแสงทองเภสัช
- 8 ม.ค. 2565
- ยาว 1 นาที
ช่วงนี้ลูกค้าสอบถามกันมาว่า "เห็นข่าวในsocial media ว่า #ตรวจน้ำลายจะเจอOmicronมากกว่าตรวจทางจมูกใช่ไหม"
วันนี้เภสัชเลยเอางานวิจัยที่เพิ่งลงกันมา มาสรุปให้อ่านแบบสั้นๆค่ะ
งานวิจัยนี้ทำขึ้นในประเทศแอฟริกาใต้ ซึ่งมีการระบาดของOmicronเป็นประเทศแรกๆและระบาดอย่างกว้างขวาง นักวิจัยกลุ่มหนึ่งได้ทำการศึกษาประสิทธิภาพของการตรวจเชื้อ Omicron โดยวิธีการป้ายน้ำลายในช่องปาก ด้วยก้านswab (เรียกวิธีนี้ว่า saliva swab) --(ไม่ใช่บ้วนน้ำลายนะคะ) เปรียบเทียบกับการตรวจจากโพรงจมูก (nasal swab)
ผลการศึกษาพบว่า 1. ถ้าเป็นเชื้อเดลต้า Saliva swab เจอเชื้อ 71% Nasal swab (mid-turbinate-แยงจมูกแบบตื้น) เจอเชื้อ 100% ช่วงเวลาการเกิดอาการหลังพบ+ที่ชุดตรวจ 3 วัน
2. ถ้าเป็นเชื้อOmicron Saliva swab เจอเชื้อ 100% Nasal swab (mid-turbinate-แยงจมูกแบบตื้น) เจอเชื้อ 86% ช่วงเวลาการเกิดอาการหลังพบ+ที่ชุดตรวจ 2 วัน
อย่างไรก็ตามงานวิจัยชุดนี้ยังใหม่มากๆ เป็น preprint อยู่เลยค่ะ และยังไม่ได้ผ่านขั้นตอนpeer review (การตรวจทานผลงานที่ดำเนินการโดยคณะผู้เชี่ยวชาญ ที่ไม่ใช่ผู้ทำวิจัยชุดนั้น) จึงยังไม่สามารถทำเป็นข้อสรุปได้
อย่างไรก็ตามมีผู้เชี่ยวชาญเฉพาะด้านของไวรัส ออกมาให้ความเห็นไปในทิศทางเดียวกันว่า การตรวจโดยวิธีป้ายน้ำลายจากช่องปากหากทำด้วยตนเอง หรือป้ายน้ำลายจากลำคอที่ทำโดยผู้เชี่ยวชาญ ดีกว่าการตรวจจากโพรงจมูก
สำหรับเชื้อ Omicron เหตุผลคือ 1. ตัวอย่างในน้ำลาย มีViral RNA มากกว่าในโพรงจมูก 2. Omicronอยู่ในทางเดินหายใจส่วนบนมากกว่า Delta (จึงไม่ค่อยลงปอด เพราะ Omicron แบ่งตัวได้ช้าที่เซลล์ปอด)
วิธีการตรวจโดย Saliva swab ทำได้โดย 1. ใช้ชุดตรวจที่อนุมัติ ให้ตรวจได้ทางจมูกและน้ำลายเท่านั้น (ห้ามเอาก้านแยงจมูกของของชุดตรวจจมูกมาปาดน้ำลายในช่องปากกันนะคะ) เท่าที่เภสัชเห็นข้อมูลล่าสุด อย.มีอนุมัติ มา 2 ยี่ห้อในไทยค่ะ 2. ไอ 3-5 ครั้ง โดยเอาแขนป้องปากไว้ เพื่อให้น้ำลายออกจากลำคอมาอยู่ในช่องปาก 3. ใช้ก้านในชุดตรวจ ปาดเบาๆในช่องปากรวมทั้งบนลิ้น ใต้ลิ้นด้วย จนก้านชุ่มด้วยน้ำลาย 4. ผสมสารจากก้านตรวจกับน้ำยาในชุดตรวจ ทำตามขั้นตอนของแต่ละบริษัทต่อไป
หากถามเภสัชว่าตอนนี้เราควรตรวจแบบไหน ขึ้นกับพื้นที่ที่ระบาดแล้วค่ะ เช่น ถ้าหาดใหญ่ ส่วนใหญ่ยังเป็นเดลต้า ตรวจจมูกจะดีกว่า แต่ถ้าภูเก็ตหรือ กทม ที่Omicronเข้ามาแล้ว เภสัชแนะนำว่า ให้ตรวจทั้งสองช่องทางก็ดีค่ะ
จริงๆที่ต่างประเทศเค้าแนะนำว่า ให้กวาดลิ้นก่อนแล้วค่อยกวาดจมูกต่อก็มีค่ะ...แฮร่.....แต่เภสัชว่าถ้าเราจะทำ เราแยกชุดทำก็ได้ค่ะ สิ่งที่เภสัชกังวลล่วงหน้าเลยคือ #อย่าเอาก้านแยงจมูกมาป้ายในปากเองนะคะถ้าชุดตรวจนั้นไม่ได้รับอนุญาตว่าใช้ได้ทั้ง2แบบ เพราะเราไม่รู้ว่าแต่ละบริษัทมีสารเคมีที่ก้านสำหรับแยงจมูกหรือเปล่า
สิ่งที่ควรระวังของการระบาดของOmicronรอบนี้คือเด็กๆและผู้สูงอายุ เนื่องจากอาการในวัยทำงานที่ได้รับวัคซีนแล้ว อาการน้อยมากๆ จึงอาจนำไปติดเด็ก โดยเฉพาะในเด็กต่ำกว่า 5 ขวบ มีอัตราการเข้าโรงพยาบาลที่สูงมากในยุโรปและสหรัฐอเมริกา
สำหรับในไทย เนอร์สเซอรี่หรือโรงเรียนไหนจะเปิด อย่าเพิ่งเปิดช่วงนี้เลยค่ะ
หากสนใจข้อมูลเต็มๆตามไปอ่านได้ในอ้างอิงด้านล่าง
เครดิตรูป Freepik
อ้างอิง 1. Saliva swabs are the preferred sample for Omicron detection, med Rxiv, Dec24,2021 https://www.medrxiv.org/.../10.1101/2021.12.22.21268246v1... 2. https://www.reuters.com/.../rapid-nose-swab-tests-covid.../