เนื่องจากมีลูกค้าประจำของร้านทักมาถามเภสัชว่า มีวิตามินซียี่ห้อหนึ่งที่เป็นแบบชงละลายน้ำ พบตะกอนดำๆที่ก้นแก้ว อันตรายหรือไม่ บริษัทแจ้งว่า ตะกอนดำๆก้นแก้วคือ Bioflavonoidsค่ะ
เรามาทำความรู้จักกับสารตัวนี้กันสักหน่อย ว่าทำไมวิตามินซีหลายๆยี่ห้อจึงมี bioflavonoidsในสูตรกันด้วย Bioflavoinoids เป็นสารในกลุ่ม polyphenols มีมากกว่า5000ชนิด บางครั้งเราเรียกสั้นๆว่าวิตามินพี (Vitamin P) ชื่อที่เราคุ้นเคย กันและเห็นกันบ่อยๆบนฉลากคือ rutin, hesperidin, quercetrin, narigrin เป็นต้น ในธรรมชาติเรามักพบไบโอฟลาโวนอยด์คู่กับวิตามินซีเสมอ เช่น ใยขาวๆที่อยู่ใต้เปลือกส้ม ผัก ผลไม้ ไวน์ ชา เป็นต้น สารตัวนี้ละลายน้ำได้น้อยมาก มีงานวิจัยไม่น้อยที่กล่าวถึงประโยชน์ของสารกลุ่มนี้ เภสัชขอยกตัวอย่างในเรื่องที่พบในงานวิจัยบ่อยๆ ซึ่งงานวิจัยในระดับคลินิกในการป้องกัน หรือลดโรคต่างๆยังไม่นิ่ง (มีทั้งได้ผลและไม่ได้ผล) ดังนั้นองค์การอาหารและยาจึงยังไม่อนุมัติการใช้ไบโอฟลาโวนอยด์ในทางการแพทย์ - ฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระในระดับเซลล์ เช่นพวก quercetin, catechins ในชา - ลดภูมิแพ้ ผื่นคัน - ป้องกันโรคหลอดเลือดในสตรีวัยหมดประจำเดือน - โรคกระดูกพรุน - ป้องกันมะเร็ง - เพิ่มการไหลเวียนเลือด การที่ผลิตภัณฑ์เสริมอาหารและสมุนไพรต่างๆมีวิตามินซีร่วมกับฟลาโวนอยด์ในสูตรด้วยเหตุผลดังนี้ - ช่วยเสริมฤทธิ์กันในการเพิ่มการดูดซึมของวิตามินซี - เพิ่มTherapeutic action ของวิตามินซี เช่น ช่วยทำให้ผนังหลอดเลือดแข็งแรง ไม่เปราะง่าย, ช่วยให้อาการของโรคหลอดเลือดหย่อน ริดสีดวงทวาร เส้นเลือดขอด ดีขึ้น - ช่วยเสริมกันในการทำงานของระบบภูมิคุ้มกัน โดยไปเพิ่ม connective tissue integrity จึงลดการกระจายของเชื้อโรค ไบโอฟลาโวนอยด์มีข้อควรระวัง คือ - ผู้ที่มีแผลในทางเดินอาหาร - ผู้ที่เป็นโรคตับ - ผู้ที่ใช้ยาต้านการแข็งตัวของเลือดวาร์ฟาริน (Warfarin)
ผลข้างเคียงจากไบโอฟลาโวนอยด์ - มองภาพไม่ชัด (Blurred vision) - หัวใจเต้นเร็ว/ช้า - ปวดหัว - เวียนหัว - ผิวแดง คัน - ปวด บวม ขาหนักๆ เนื่องจากผลงานวิจัยทางคลินิกในคนยังไม่ชัดเจนในเรื่องประโยชน์ของสารฟลาโวนอยด์เดี่ยวๆ ปัจจุบันผลิตภัณฑ์ดังกล่าวจึงมีจำหน่ายในรูปสมุนไพร และผลิตภัณฑ์อาหารเสริม ซึ่งกระบวนการควบคุมคุณภาพก็จะแตกต่างกันไป จึงควร #ซื้อจากแหล่งที่เชื่อถือได้ และมีเลข อย ระบุชัดเจนเท่านั้น
ตัวอย่างในรูปเป็นวิตามินซียี่ห้อต่างๆที่มีไบโอฟลาโวนอยด์ในสูตรค่ะ
หากมีคำถามเรื่องไบโอฟลาโวนอยด์สามารถปรึกษาเภสัชกรใกล้บ้านได้ค่ะ สนใจอ่านอ้างอิงด้านล่างได้เลยค่ะ
อ้างอิง 1. Michael T. Murray ND, in Textbook of Natural Medicine (Fifth Edition), 2020 https://www.sciencedirect.com/.../medicine.../bioflavonoid 2. https://www.drugs.com/sfx/bioflavonoids-side-effects.html 3. Vitamin C & Bioflavonoids, Gene Bruno, MS, MHS – Dean of Academics, Huntington College of Health Sciences https://www.huhs.edu/literature/Vitamin%20C.pdf